Przestrzeganie wysokich standardów higieny w procesie pozyskiwania mleka jest istotną kwestią mającą wpływ na zdrowotność zwierząt, jakość surowca, a co za tym idzie opłacalność produkcji. Higiena przed i po udojowa jest niezmiernie ważna, ale musimy również pamiętać o urządzeniach udojowych. Gumy strzykowe mają bezpośredni kontakt z wymieniem przynajmniej dwa razy dziennie przez cały rok i są z pewnością jednym ze źródeł przenoszenia patogenów z zakażonej krowy na zdrową sztukę. Badania dowodzą, że po wydojeniu chorej krowy możemy przenieść patogeny na kolejne 6 sztuk dojonych po sobie tym samym aparatem, na skutek zakażenia szeregowego. Dobrą praktyką jest dojenie krów chorych na końcu.
Niestety nie zawsze mamy taką możliwość lub posiadamy w stadzie krowy niezdiagnozowane, będące nosicielami np. gronkowca złocistego. Jedynym słusznym i skutecznym rozwiązaniem jest dezynfekcja aparatów udojowych pomiędzy dojeniami poszczególnych sztuk. Aby to zapewnić musimy wybrać odpowiedni środek dezynfekujący oraz dobrać właściwą metodę.
Prawidłowy wybór substancji dezynfekującej
Kwas nadoctowy (5%) jest bardzo skutecznym środkiem dezynfekującym. Zaleca się stosować go w stężeniu roboczym 0,5 %. Taki roztwór gwarantuje dezynfekcję w krótkim czasie nie powodując podrażnień strzyków. Nie ma potrzeby płukania aparatów udojowych po użyciu, ponieważ nie pozostawia substancji hamujących. Z uwagi na szerokie spektrum działania i przyjazne oddziaływanie na środowisko jest jedyną substancją wybieraną przez producentów mleka.
Dostępne rozwiązania
Dezynfekcja aparatów udojowych następuje na skutek kontaktu gum strzykowych i elementów kolektora udojowego z roztworem dezynfekującym. Najprostszą metodą jest przygotowanie 0,5% roztworu w pojemniku i zanurzanie kubków udojowych bezpośrednio po zakończeniu doju. Nie wymaga to nakładów finansowych w sprzęt, jednakże ma wiele wad. Zanurzając kolejny aparat w tym samym roztworze, powodujemy jego zanieczyszczenie. Z czasem roztwór przestaje być aktywny, gdyż substancja organiczna obniża jego skuteczność. Poza tym zanurzając kubek prostopadle wytwarza się „poduszka powietrzna”, która uniemożliwia dezynfekcję jego całej powierzchni. Bardzo dobrym rozwiązaniem są nowoczesne urządzenia udojowe, wyposażone w pełni zautomatyzowaną dezynfekcję, która następuje automatyczne po każdym doju. Proces ten pozwala na wypłukanie resztek mleka, a dezynfekcja obejmuje zarówno kubki udojowe jak i kolektor. Jednakże inwestycja w taką instalację wymaga dużych nakładów finansowych.
Najczęściej spotykaną i stosowaną metodą jest półautomatyczna dezynfekcja aparatów udojowych przy użyciu dostępnych na rynku urządzeń. Montaż takiego urządzenia nie wymaga dodatkowych instalacji elektrycznych lub pneumatycznych. Cały system jest zasilany podciśnieniem z urządzenia udojowego. W wersji podstawowej jest wyposażony w trzy specjalne aplikatory, które zapewniają dezynfekcję zarówno wewnętrznej jak i zewnętrznej powierzchni gumy strzykowej. Jednostka zasilająca ze specjalnymi uszczelkami dedykowanymi do pracy w kwasie nadoctowym, dostarcza do aplikatorów świeży, jednorodny, skuteczny roztwór. Poprzez naciśniecie spustu aplikatora następuję natrysk cieczy na powierzchnię aparatu udojowego. Wysoka efektywność urządzenia w zestawieniu ze stosunkowo niewielkim kosztem inwestycji, sprawia, że jest to rozwiązanie chętnie wybierane przez hodowców.
Podsumowując, właściwa dezynfekcja aparatów udojowych z wykorzystaniem urządzenia daje wiele korzyści:
- Zmniejsza przenoszenie patogenów wywołujących stany zapalne gruczołu mlecznego u krów
- Dezynfekuje każdy aparat udojowy pomiędzy dojeniami poszczególnych sztuk
- Daje gwarancję dostarczania każdorazowo czystego i świeżego roztworu do każdego kubka udojowego
- Wykorzystuje bardzo skuteczną, a zarazem przyjazną dla środowiska substancję chemiczną o niskim stężeniu
- Nie pozostawia substancji hamujących
- Stosunkowo niska inwestycja kapitałowa, gwarantująca krótki okres zwrotu kosztów
- Natrysk dający lepsze efekty niż zanurzanie kubków udojowych w roztworze
Doświadczenie i duża świadomość producentów mleka sprawia, że etap dezynfekcji aparatów udojowych staje się nieodzownym elementem procesu pozyskiwania mleka, dając wiele korzyści i zadowolenia.
Zapraszamy również do obejrzenia filmu przedstawiającego system dezynfekcji aparatów udojowych:
Autor: Jacek Malinowski, National Key Account Manager Farm, Kersia Polska Sp. z o.o.