Zakrzepica żyły głównej doogonowej jest jednostką chorobową , która w naszym kraju jest stosunkowo rzadko diagnozowana. Nie oznacza to jednak , że jako taka nie występuje. Głównym objawem jaki można zaobserwować w przebiegu tego schorzenia jest krwioplucie i krwawy wypływ z nosa, głównie u dorosłego bydła. Wielu hodowców zapewne spotkało się z takimi przypadkami i mam nadzieję , że artykuł ten chociaż w części odpowie na nurtujące ich pytania.
Schorzenie to rozpoczyna się zwykle od stanu zapalnego i owrzodzenia błony śluzowej przedżołądków i trawieńca, jednak stany te mogą występować również niezależnie od siebie. Zatem błędy żywieniowe usposabiające do występowania kwasicy żwacza czy wrzodów trawieńca, predysponują do wystąpienia tego schorzenia. Stany te umożliwiają przedostanie się bakteriom beztlenowym do krążenia wrotnego, w konsekwencji czego dochodzi do powstania ropni w wątrobie. Bakteriami , które są głównie izolowane z tych zmian, są F.necrophorum i A.pyogenes. Decydująca dla przebiegu tego schorzenia jest lokalizacja ropni w wątrobie. U bydła mięsnego zwykle ropnie są mniejsze i bardziej liczne. U krów mlecznych zwykle ilość ropni jest mniejsze i są one większe. Nierzadko zdarza się , że jest tylko jeden ropień. Ważniejsza zdecydowanie od wielkości i liczy ropni jest ich lokalizacja , ponieważ ryzyko wystąpienia choroby związane jest tylko z ropniami które znajdują się we wnęce wątroby lub sąsiadują z żyłą główną.
Rozpoznanie
Wstępne postawienie rozpoznania możliwe jest na podstawie objawów klinicznych. Oczywiście ważne jest, aby wykluczyć krwawienie z nosa spowodowane urazami mechanicznymi. Ostateczne potwierdzenie tej jednostki stawiamy na podstawie badanie sekcyjnego . Kluczowe jest tutaj znalezienie ropnia lub ropni we wnęce wątroby. Choroba ta głównie występuje u bydła dorosłego , sporadycznie u jałówek, rzadko zaś u cieląt.
W jej przebiegu możemy zaobserwować trzy formy:
Zespół krwioplucia i krwawienia z nosa
Jest to najczęściej obserwowana forma tego schorzenia, chociaż jak już wspomniałem rzadko diagnozowana. Bezpośrednią przyczyną są tutaj zakrzepy z zatorem pochodzące z ropni wnęki wątroby ,które powodują powstanie ropni w płucach. Odgałęzienia tętnicy płucnej u bydła przebiegają blisko oskrzeli, dlatego powiększanie się ropni powoduje pęknięcie tętniaków , które powstają w przebiegu tego procesu, do dróg oddechowych. Konsekwencją jest krwioplucie oraz krwawy wypływ z nosa. Często w przebiegu tego procesu rozwija się równocześnie zapalenie wsierdzia. Dlatego nagłe upadki , które można w takich przypadkach obserwować, nie powinny nikogo dziwić.
Zespół nagłej śmierci
Jest on spowodowany nagłym, gwałtownym pęknięciem ropni, czemu towarzyszą masywne zakrzepy powodujące zator prawej części serca , zakrzepice tętnicy płucnej i zawał płuca. Oczywiście przemieszczające się masy niosą ze sobą olbrzymie ilości bakterii, co prowadzi do posocznicy , egzotoksemi lub enterotoksemi. Należy pamiętać , że zespół ten jest jedną z najczęstszych przyczyn nagłych upadków bydła bez uprzednich objawów klinicznych.
Ostra niewydolność oddechowa
Jest to stosunkowo najłagodniejsza forma tego schorzenia. Nie oznacza jednak, że jego przebieg, jak i rokowanie pozwalają na optymistyczne prognozy. Początek zwykle jest ostry. Oprócz gorączki i ogólnych objawów ze strony układu oddechowego, obserwujemy również podskórną odmę i obrzęk płuc, któremu towarzyszy rzężenie. W późniejszym stadium nad płucami słychać ciszę. Charakterystyczne jest to , że w grupie zwierząt tylko jedno jest dotknięte zapaleniem płuc o ciężkim przebiegu.
Leczenie
Leczenia, jako takiego, nie poleca się w przypadku wystąpienia tak ciężkiej formy zapalenia płuc , gdyż jest ono po prostu nie opłacalne, a realne szanse na wyleczenie są znikome. W przypadku zespołu nagłej śmieci po prostu nie mamy na to szans.
Kontrola
Schorzenie to często rozwija się miesiącami, jak nie latami. Krowa, która padła na zakrzepicę żyły głównej doogonowej prawdopodobnie chorowała przez dłuższy czas. Jeżeli w stadzie występuje jeden taki przypadek można przypuszczać , że po prostu był to przypadek losowy. Jeżeli w stadzie występuje większa ilość takich przypadków należy przeanalizować jakość żywienia. Diety, które prowadzą do kwasicy oraz występowania klinicznego i podklinicznego zapalenia żwacza oraz owrzodzenia trawieńca, sprzyjają występowaniu tej choroby.
