Doniesienie z terenu.
Krowa H-F wieloródka, cielna, powyżej 300 dni laktacji. Właściciel zgłosił nagły zgon zwierzęcia. Z wywiadu wynikało, iż przed tym zdarzeniem krowa nie wykazywała żadnych objawów chorobowych oraz nie była leczona. Zwierzę było utrzymywane w oborze wolnostanowiskowej, karmione systemem TMR z podziałem na grupy żywieniowe.
Wykonano sekcję zwłok. W trakcie badania zaobserwowano zmiany patologiczne narządach. W wątrobie stwierdzono obecność dużego ropnia wielkości ok 10 cm, oraz nieliczne wielkości 2 cm. Tkanka płuc posiadała wyraźny obrzęk przegród międzyzrazikowych. Stwierdzono przekrwienie oraz rozedmę płuc oraz zmiany nekrotyczne. Ponadto wykazano przekrwienie jelit cienkich oraz krezki jelitowej.
Obecność ropni w wątrobie spotykana jest zarówno u zwierząt starszych jak i młodzieży. U cieląt ma to zazwyczaj związek z zapaleniem pępka, u dorosłego bydła najczęściej jest powikłaniem kwasicy żwacza, zapalenia błony śluzowej żwacza lub czepca.
Podstawowym czynnikiem najczęściej izolowanym z ropni umiejscowionych w wątrobie jest gram-ujemna bakteria Fusobacterium necrophorum , będąca naturalnym składnikiem mikroflory żwacza. Jeśli dojdzie do patologicznych zmian w błonie śluzowej przedżołądka, takich jak wrzody czy nadżerki, to stają się one wrotami wejścia dla bakterii, które drogą naczyń przemieszczają się do tkanki wątroby i formują ropnie. Innymi czynnikami izolowanymi są Trueperella pyogenes, przy zakażeniach mieszanych również paciorkowce i gronkowce.
Zespół nagłej śmierci – co to takiego?
W większości przypadków ropnie w wątrobie nie dają żadnych szczególnych objawów klinicznych. Często ujawniane są dopiero podczas badania poubojowego przyczyniając się do straty finansowej z powodu dyskwalifikacji narządu. W zależności od umiejscowienia w narządzie można zaobserwować takie symptomy jak: przejściowa gorączka, spadek masy ciała i produkcji mleka, zmiany w obrazie morfologicznym krwi. Pojawienie się zakrzepów wynikających z ucisku na żyłę główną doogonową może wywołać niewydolność płuc. Ponadto pęknięcie ropnia w okolicy wnęki wątroby może skutkować nagłą śmiercią zwierzęcia z powodu powstania zatorowości płuc, endotoksemii i niedotlenienia. Przed upadkiem, zwierzęta zwykle nie wykazują żadnych odchyleń od normy, a jedynym badaniem potwierdzającym przyczynę zgonu jest badanie sekcyjne.
Omawiany przypadek wskazuje jak istotne są weterynaryjne badania dodatkowe. Są pomocne nie tylko w postawieniu trafnej diagnozy, lecz mogą stać się podstawą do dalszej oceny sytuacji w stadzie i postępowania. W tym przypadku warto przyjrzeć się programowi żywienia stada pod kątem występowania SARA.
Opracowała: lek.wet. Marta Stefaniak
=== > Więcej informacji na temat SARA znajdziecie w linku.
