Na całym świecie od 40 do 60 procent krów mlecznych cierpi na ketozę, powszechną, ale niedostatecznie wykrywaną chorobę metaboliczną, która pojawia się, gdy krowa jest w znacznym stopniu w stanie ujemnego bilansu energetycznego w okolicach wycielenia. Ketoza może mieć znaczący wpływ na zdrowie i dobrostan krów, obniżając ich funkcje immunologiczne, płodność i wydajność. Szacuje się, że jej wystąpienie może kosztować gospodarstwa mleczne nawet 289 USD na krowę. 1 W okresie przejściowym wokół wycielenia, krowy mają znacznie wyższe zapotrzebowanie na energię niż zwykle. Krowy zaczynają mobilizować tłuszcz do produkcji energii.
Ketoza to stan charakteryzujący się nieprawidłowo podwyższoną koncentracją ciał ketonowych w tkankach i płynach ustrojowych. Ciała ketonowe to aceton (Ac), kwas acetooctowy (AcAc) , i kwas B-hydroksymasłowy (BHB), który technicznie nie jest ciałem ketonowym, ale powstaje z AcAc.2
Możliwości testowania:
1. Krew
- Przenośny monitor przeznaczony dla osób z cukrzycą.
- Kilka kropli pełnej krwi na pasek testowy
- W pełni ilościowy wynik testu krowy dostępny w ciągu 10 sekund
- Doskonała korelacja z wynikami laboratoryjnymi
- Koszt około 30 euro za urządzenie
- około 2 euro za paski testowe
Ważne!
- Wymaga utrzymywania w cieple - problematyczne w niskich temperaturach
- Inwazyjny - wymaga pobrania próbki krwi
- Pamiętaj, aby na paskach sprawdzać BHB, a nie glukozę.
- Akredytowane badania laboratoryjne zawsze będą najdokładniejsze.
- Najlepiej oddzielić krwinki od surowicy i wysłać w stanie schłodzonym.
- Umożliwia wykonanie panelu badań w ramach szerokiego profilu metabolicznego.
- Ostrożnie, aby uniknąć hemolizy
Ważne!
- Nie wymagany w terenie poziom dokładności
- Opóźnienie w uzyskaniu wyników
- Czasochłonne
- Stosunkowo drogie
2. Mleko i mocz
- Keto-Test (Elanco Animal Health)
- Prosty i łatwy w użyciu test
- Wygodny do stosowania przez lekarzy weterynarii lub rolników
- Natychmiastowe wyniki półilościowe
- Dokładność - dobra korelacja z wynikami laboratoryjnymi
- Opłacalny
Ważne!
- 83% czułość i 82% swoistość
- Odczyt w dobrym świetle dla marginalnie pozytywnych wyników
- Zapisać wynik w określonym czasie
- Szybki test do wykrywania ciał ketonowych w moczu lub mleku krów z nitroprusydkiem sodu.
- Zawarty w teście nitroprusydek sodu reaguje z ciałami ketonowymi zawartymi w mleku lub moczu dając różowe do fioletowego zabarwienie (w zależności od zawartości ciał ketonowych).
- Oceń zmianę koloru w ciągu 2 minut.
3. Inne narzędzia - nie oparte na wykrywaniu ciał ketonowych
- Badanie poziomu NEFA ( wolnych kwasów tłuszczowych)
- Obecnie możliwe tylko w laboratorium,
- Brak sprzętu do pomiarów w terenie,
- Pozwala na identyfikację krów przed wycieleniem, które zaczęły mobilizować tłuszcz.
- Predicta KetoRisk, innowacyjne narzędzie, które wykrywa krowy mleczne zagrożone ketozą na trzy do czterech tygodni przed wycieleniem, co pozwala na podjęcie w porę działań zapobiegawczych. Predicta KetoRisk to model oparty na sztucznej inteligencji, opracowany we współpracy z Dairy Data Warehouse, który jest łatwy w użyciu, automatyczny i predykcyjny.
- Fat to protein ratio
- Kilka grup badawczych wykazało, że gdy procent tłuszczu w mleku w stosunku do białka przekracza 1,4, stado prawdopodobnie boryka się ze złym okresem przejściowym i mobilizuje zbyt dużo tłuszczu.3
- Na poziomie pojedynczych krów, podejście to ma tylko 60 procentową czułość. Jednak podejście to sprawdza się lepiej, gdy spojrzymy na poziom stada. Jeśli ponad 40 procent stada ma stosunek tłuszczu do białka powyżej 1,4 w pierwszym teście, czułość identyfikacji problemowych stad wzrasta do 70 procent.
Aby nadal podnosić świadomość na temat ketozy, jej konsekwencji, identyfikacji krów ryzyka oraz podkreślić znaczenie monitorowania i kontroli ketozy, zapraszamy do obejrzenia naszego filmu Ketopatrol.
Opracował: Marcin Kocik, DVM, MBA Central Eastern Europe Head of Ruminants & Swine Technical Consultants.
- McArt, J.A.A., Nydam, D.V., Overton, M.W. (2015) ‘Hyperketonemia in early lactation dairy cattle: A deterministic estimate of component and total cost per case’, Journal of Dairy Science, 98. pp.2043-54.
- Radostits, O.M., Gay, C.C., Blood, D.C., Hinchcliff, K.W. (2000) Veterinary medicine: a textbook of the diseases of cattle, sheep, pigs, goats, and horses; p.1453; 9th edition. W.B. Saunders, 2000.
-
Michael W. Overton, Todd Duffield The use of DHIA records for screening for ketosis HOARD'S DAIRYMAN 2011.