E-Krowa
E-Krowa
  • Start
  • O nas
  • Aktualności
  • Wiedza
    • Rozród bydła
    • Choroby zakaźne i ich profilaktyka
    • Diagnostyka chorób bydła
    • Zarządzanie fermą bydła
    • Mastitis
    • Problemy i profilaktyka u cieląt
    • Schorzenia racic
    • Żywienie bydła
    • W terenie
  • Kontakt

Prawidłowy odchów cieląt w pierwszych dniach życia

07.11.2022 Problemy i profilaktyka u cieląt

Kluczowym momentem w pierwszych dniach odchowu cieląt jest okres tuż po wycieleniu i prawidłowe odpojenie zwierząt siarą. Śmiertelność cieląt które nie otrzymały siary w pierwszych godzinach życia,  jest 74 razy większa niż tych właściwie odpojonych. Zdolność wchłaniania przeciwciał z siary zaczyna spadać już 60 minut po urodzeniu, dlatego tak ważne jest jak najszybsze jej podanie – w pierwszej dawce 2 l (lub ilość stanowiącą 8,5 – 10 % masy ciała cielęcia).

Siara powinna być każdorazowo zbadana siaromierzem lub refraktometrem; jeśli uzyskamy wynik > 50 mg IgG/l,  nadmiar takiej siary warto zamrozić aby móc ją wykorzystać do pojenia cieląt, których matki będą miały słabszą siarę (lub poważnie zachorują/padną po wycieleniu).

Transfer odporności biernej – czemu jest tak ważny?

Prawidłowa jakość siary nie jest jedynym wyznacznikiem prawidłowego odpojenia cieląt i budowania sprawnie działającego układu odpornościowego. Przeciwciała zawarte w siarze powinny wchłonąć się do krwioobiegu; na podstawie ich obecności w surowicy krwi po 48 godzinach od wycielenia, ustala się poziom transferu odporności. Szczegóły przedstawiono w tabeli 1.

Poziom transferu odporności biernej (48 h po wycieleniu)

 

Skala BRIX

Poziom IgG w surowicy krwi (mg/l)

Niedobór (FPT)

< 8

< 10

Wystarczający

8 – 9

10 – 15

Bardzo dobry

> 9

> 15

Tab. 1. Poziom transferu odporności biernej

Dobra, lub nawet bardzo dobra siara, nie zawsze gwarantuje wystarczający (lub bardzo dobry) poziom transferu odporności. Może on przebiegać słabiej jeśli krowa przed wycieleniem była w stanie subklinicznej ketozy lub hipokalcemii, działał na nią długotrwały lub silny stres (w tym stres cieplny), BCS był poniżej 2 lub powyżej 4,5.

Na poziom transferu odporności biernej wpływa również schemat pojenia siarą. Podanie jedynie 2 litrów w pierwszych 6 godzinach od wycielenia, pogarsza poziom transferu nawet jeśli siara była znakomitej jakości (zawierała wysoką ilość immunoglobulin). Tymczasem pojenie w schemacie: 2 litry tuż po porodzie + 2 litry po 2 godzinach, znacznie podnosi poziom transferu odporności.

Nr krowy

1

2

3

4

5

6

7

IgG siary

> 100↑

> 100↑

> 50

> 100↑

30-50 ↓

30-50 ↓

> 50

BRIX surowicy

8,4

7,9

7,7

8,2

7,5

7,9

9,1

Wydajność [kg]

40

30

35

45

25

35

30

Nr wycielenia

3

1

1

3

1

2

3

Tab. 2. Wyniki badań własnych – wpływ jakości siary na poziom transferu odporności

W przeprowadzonych badaniach własnych (tab. 2) wykazano zależność pomiędzy schematem pojenia siarą a poziomem transferu odporności. Cielę urodzone od jałówki oznaczonej numerem 2 otrzymało 2 litry siary tuż po wycieleniu, a kolejną porcję (2 l) dopiero po 10 godzinach. Mimo doskonałej jakości siary (> 100 mg IgG/l siary), poziom transferu odporności nie jest wystarczający. Natomiast cielę urodzone od krowy oznaczonej numerem 7, otrzymało 2 l siary tuż po wycieleniu, a kolejną taką porcję – po 2 godzinach. Jakość siary uzyskanej od tej krowy jest wystarczająca (> 50 mg IgG/l), ale dzięki odpowiedniemu schematowi pojenia, transfer odporności jest bardzo dobry. Jednocześnie, wyniki badań jasno pokazują zależność pomiędzy jakością siary a poziomem transferu odporności – im gorsza jakość siary, tym słabsza odporność cielęcia, co pokazują wyniki uzyskane od krów numer 3, 5 i 6.

Słaba siara od jałówek? Nie zawsze!

Przyjęto że jałówki z reguły dają słabszą siarę niż krowy wieloródki. Nie jest to standardem – na jakość siary wpływ ma wiele innych czynników niż tylko wiek matki. Przebycie przez krowę w ostatnich dniach ciąży ketozy, hipokalcemii lub silnego stresu (w tym stres porodowy związany ze źle udzieloną pomocą), pogarsza jakość siary i zawartość w niej immunoglobulin. We wspomnianych wcześniej badaniach własnych, siara pozyskana od jałówek była gorszej jakości niż ta uzyskana od krów wieloródek, ale nie w każdym przypadku – u pojedynczych sztuk jałówek siara była bardzo dobrej jakości. W znacznej mierze uzależnione to było od wspomnianych wcześniej czynników a także odpowiedniego żywienia wspomagającego produkcję dobrej jakości siary (np. dodatek drożdży do dawki pokarmowej w okresie przedwycieleniowym).

Kluczowa pozycja picia

Podając siarę w pierwszych dniach życia, warto zwrócić uwagę na pozycję w jakiej cielęta pobierają pokarm. Powinna ona być zbliżona do tej, w jakiej cielę pije mleko wprost z wymienia matki – z głową uniesioną do góry (Ryc. 1). Sprzyja to zamknięciu rynienki przełykowej, która transportuje pokarm do otworu czepcowo-księgowego, omijając nieaktywne w pierwszych tygodniach życia żwacz i czepiec. Jednocześnie, pojenie cieląt z butelki/wiadra ze smoczkiem, odpowiada silnej potrzebie ssania – jest to szczególnie ważne dla niwelowania stresu jaki towarzyszy cielętom w pierwszych dniach życia.

Ryc. 1. Pojenie cieląt w pierwszych dniach życia: pozycja z lewej – woda, pozycja z prawej – siara.

Autor: mgr inż. tech. wet. Izabela Gwincińska

Zobacz także:

Stres cieląt - dlaczego należy go unikać?

Stres cieląt - dlaczego należy go unikać?

[EasyDNNnews:RelatedArticle:Categories separator="|"  nolink last color]
Od pierwszych godzin życia, cielę narażone jest na stres. Sam poród jest trudnym i...
poniedziałek, 5 grudnia 2022
Diagnozowanie ketozy w stadach krów mlecznych

Diagnozowanie ketozy w stadach krów mlecznych

[EasyDNNnews:RelatedArticle:Categories separator="|"  nolink last color]
Ketoza może mieć znaczący wpływ na zdrowie i dobrostan krów, obniżając ich funkcje...
środa, 30 listopada 2022
Żywienie cieląt w pierwszych dniach życia

Żywienie cieląt w pierwszych dniach życia

[EasyDNNnews:RelatedArticle:Categories separator="|"  nolink last color]

Podstawą dawki cieląt w pierwszych 3 – 4 dniach życia powinna być siara.

poniedziałek, 14 listopada 2022
Skuteczna dezynfekcja aparatów udojowych

Skuteczna dezynfekcja aparatów udojowych

[EasyDNNnews:RelatedArticle:Categories separator="|"  nolink last color]
Higiena przed i po udojowa jest niezmiernie ważna, ale musimy również pamiętać o...
piątek, 14 października 2022
Partnerzy
radzą
Ekrowa.pl

Zadaj pytanie autorowi

W tym wątku brak pytań
E-KROWA
  • Start
  • O nas
  • Aktualności
  • Wiedza
    • Rozród bydła
    • Choroby zakaźne i ich profilaktyka
    • Diagnostyka chorób bydła
    • Zarządzanie fermą bydła
    • Mastitis
    • Problemy i profilaktyka u cieląt
    • Schorzenia racic
    • Żywienie bydła
    • W terenie
  • Kontakt
  • Regulamin
KONTAKT

Stowarzyszenie "Weterynaria Hodowcom"
Stowarzyszenie ds. Promocji Zdrowia Bydła

KRS 0000730475

email: kontakt@ekrowa.pl

Copyright 2023 by E-Krowa 0.0.1