Osiągnięcie dobrej płodności w miesiącach letnich jest możliwe!

Uzyskanie wysokiego wskaźnika zacieleń jest jednym z warunków dla osiągnięcia zadowalającej produkcji mlecznej na poziomie fermy. Przez wiele lat izraelski przemysł mleczarski, podobnie jak inne fermy z ciepłych regionów, cierpiał z powodu znacznego spadku zdolności do zacielenia krów w miesiącach letnich, przyczyniając się do cyklicznych wahań w produkcji mleka i z tego powodu tylko do okresowego zaopatrzenia przemysłu i rynku.

W przeciwieństwie do wpływu upału na produkcję mleka, która w dużej mierze zależy od spożycia paszy i jest mniej podatna na krótkoterminowe zmiany komfortu cieplnego krów, wpływ na płodność krów w lecie jest zdecydowanie bardziej złożony i rozkłada się przez dłuższy czas około momentu inseminacji. Badania przeprowadzone ostatnio przez izraelskich uczonych z Uniwersytetu Hebrew w Jeruzalem ukazały, że płodność krów jest zależna od stresu cieplnego przez długi okres, począwszy od rozwoju pęcherzyka owulacyjnego, aż do implantacji zapłodnionego jajeczka w macicy (przedział czasowy około 50 dni). Z tego powodu chcąc otrzymać zadowalające wyniki płodności w lecie zainseminowane krowy muszą mieć odpowiednią temperaturę ciała przynajmniej przez wspomniany okres, co nie jest łatwym zadaniem….

Schładzanie krów kombinacją wody i powietrza – pierwsze badania

W połowie lat osiemdziesiątych, w Izraelu przeprowadzono badanie na dużą skalę, którego celem była poprawa płodności krów w lecie. Doświadczenie sprawdzało wpływ intensywnego schładzania krów w Izraelu poprzez kombinację zraszania oraz wymuszonej wentylacji wysokowydajnych krów w lecie.  Eksperyment został przeprowadzony w ciągu dwóch następujących po sobie okresów letnich w doświadczalnej fermie bydła mlecznego izraelskiego Ministerstwa Rolnictwa. Po raz pierwszy w kraju poprzez intensywne schładzanie w ciągu trwania dni letnich całkowicie udało się uniknąć wzrostu temperatury ciała poddanych badaniu krów, porównując do tych niechłodzonych, u których temperatura przez większość czasu utrzymywała się powyżej wartości progowych. Dzięki temu, po raz pierwszy byliśmy w stanie całkowicie zapobiegać spadkowi wskaźnika zapładnialności u schładzanych krów. Wyniki badania prezentuje tabela nr 1.

Tabela nr 1. Wyniki reprodukcyjne krów intensywnie schładzanych w porównaniu do tych nieschładzanych

Źródło: I.Flamenbaum Ph.D., Is it possible to reach good fertility of the cows in summer?, 9.02.2016

Wyniki przeprowadzonego badania pokazały, że intensywne schładzanie krów w trakcie lata umożliwia uzyskanie wskaźnika zapładnialności o wartości ponad dwukrotnie większej od tego, jaki otrzymano u krów nieschładzanych oraz prawie ten sam wskaźnik, jaki uzyskuje się w miesiącach zimowych na izraelskich fermach bydła mlecznego.

Jak wygląda rzeczywistość na fermie w okresie letnim?

W oparciu o dane zamieszczane w „księgach stada”, które publikuje się pod koniec każdego roku dowiedzieliśmy się, że pomimo wytycznych opisanych powyżej w ciągu kolejnych lat odnotowywano drobną poprawę wskaźnika zapładnialności, ale nadal niższą wartość niż w wynikach zaprezentowanych w badaniu. Prawdopodobną przyczyną był fakt, że normalnie w warunkach letnich schładzanie nie następowało ciągle, tak jak zapewniały to warunki eksperymentalne.

Wraz z rozwojem wskaźnika proporcji ‘lato-zima’ oraz jego opublikowaniu w „księgach stada”, po raz pierwszy mogliśmy subiektywnie ocenić różne fermy pod kątem ich zdolności radzeniem sobie ze stresem cieplnym.

By ocenić wpływ intensywnego schładzania krów, uporządkowaliśmy informacje, wybierając fermy w Izraelu o najwyższej produkcji mlecznej (‘fermy efektywne’) i porównując je do tych o niższym współczynniku (‘fermy niskoprodukcyjne’). Za wyjątkiem tych dwóch grup udało się nam zaprezentować średnie wartości dla wszystkich ferm produkujących mleko w Izraelu. Tabela druga uwzględnia również wskaźniki płodności krów na obu rodzajach ferm oraz średnie dla kraju.

Tabela nr 2. Średnie wartości wskaźnika zacieleń u krów z ferm o wysokiej i niskiej produkcji z okresów zimowego i letniego, 2015 rok

Źródło: I.Flamenbaum Ph.D., Is it possible to reach good fertility of the cows in summer?, 9.02.2016

Na podstawie wartości zaprezentowanych w tabeli nr 2 pokazano, że istnieją ogromne różnice wyników w miesiącach letnich dla krów na fermach obu typów. Wskaźnik zacieleń u krów o najwyższym współczynniku produkcji mlecznej uległ spadkowi podczas miesięcy letnich tylko o 10.6%, w porównaniu do wartości otrzymanych w zimie, natomiast na fermach niskoprodukcyjnych aż o 28.7% oraz o 22.7%, jak wynika ze średniej dla wszystkich ferm.

Jak skutecznie zarządzać stresem cieplnym na fermie? Doświadczenia terenowe.

Wiedza i doświadczenie zdobyte w Izraelu pomogły hodowcom z innych ciepłych rejonów świata radzić sobie ze stresem cieplnym. W ostatnim czasie zacząłem współpracę z wielkotowarowymi fermami bydła mlecznego w północnym Meksyku, gdzie prowadzi się praktykę schładzania krów. Częścią projektu zostało objęte 15 ferm bydła z blisko 40000 krów, gdzie w pełni zastosowano się do wszystkich reguł schładzania, jakie zostały wprowadzone na tych fermach w Izraelu, które są najbardziej wydajne.

Otrzymane w lecie 2015 roku miesięczne wartości wskaźnika zapładnialności inseminacji, na fermach schładzających krowy były znacznie wyższe w porównaniu do tych w latach 2011-2014, wtedy jeszcze nieschładzanych. Letnie i zimowe wskaźniki zapładnialności na pięciu fermach bydła mlecznego z i bez systemów chłodzących zostały przedstawione na diagramie nr 1. Współczynnik zacieleń w lecie i zimie na tych fermach wynosił odpowiednio 0.43 w 2011 r. i wzrósł do 0.87 w 2015 r., w momencie, gdy rozpoczęto intensywne schładzanie.

Diagram nr 1. Średni współczynnik zacieleń uzyskany podczas miesięcy zimowych (styczeń-marzec) i letnich (czerwiec-sierpień), na pięciu fermach bydła mlecznego w północnym Meksyku, w 2015 roku (schładzanych) oraz w 2011-2014 (gdy nie istniały mechanizmy schładzania).

• W-winter (zima), S- summer (lato)

Źródło: I.Flamenbaum Ph.D., Is it possible to reach good fertility of the cows in summer?, 9.02.2016

Jeśli porównamy wyniki otrzymane w lecie 2015 r. na fermach w Izraelu do tych z północnego Meksyku możemy zauważyć ogromne podobieństwo. W przeciwieństwie do lat kiedy nie prowadzono praktyki schładzania w północnym Meksyku lub ferm na terenie Izraela, gdzie podejmowano te próby, lecz bezskutecznie, letni współczynnik zapładnialności wynosił około 15%. Z drugiej strony wskaźnik zapładnialności krów schładzanych w lecie był wyższy ponad dwukrotnie (34% i 30% w Izraelu i Meksyku). Współczynnik zapładnialności letni do zimowego wynosił odpowiednio 0.72 i 0.40 na fermach z i bez systemu schładzania na terenie Meksyku, bardzo podobnie do odnotowywanego współczynnika 0.76 i 0.30 w Izraelu.

Chłodzenie krów sprzyja poprawie parametrów rozrodowych!

Tabela nr 3. Wartości wskaźników zapładnialności otrzymane w zimie i lecie na fermach z różnymi poziomami schładzania  w porównaniu do tych bez systemów chłodzenia.

*średnia wartość z jednego roku

Źródło: I.Flamenbaum Ph.D., Is it possible to reach good fertility of the cows in summer?, 9.02.2016

W oparciu o to, co przedstawiono w tabeli, możemy zrozumieć lepiej zrozumieć pewne rzeczy:

• Całkowita wartość współczynnika zapładnialności w czasie miesięcy letnich uległa spadkowi z poziomu około 50-60% w czasie lat osiemdziesiątych osiągając wartości pomiędzy 35%-45% dzisiaj (prawdopodobnie jest to wynikiem zwiększającej się wydajności krów)

• Nie wystąpiła poprawa w wartości współczynnika zapładnialności poinseminacyjnej w lecie na fermach nieschładzanych oraz tam, gdzie robiono to w zły sposób

• Wartość tego współczynnika bez schładzania w okresie letnim wynosiła 20%, co pokazały badania przeprowadzone w latach 80., natomiast wartość skutecznej inseminacji 15%, do czego przyczyniła się również prawdopodobnie zwiększona produkcja mleka (3000 kg/rok więcej)

• Intensywne schładzanie (w warunkach eksperymentalnych) gwarantuje krowom bycie w strefie komfortu termicznego przez całe dni w lecie, pozwalając utrzymać wartości współczynnika zacieleń podobne do tych z okresu zimowego

• Intensywne schładzanie na dużych fermach przemysłowych, podwajało wartość wskaźnika zacieleń w miesiącach letnich, w porównaniu do jego wartości u krów nieschładzanych, jednakże nie osiągnęły wartości z miesięcy zimowych

Podsumowując, możemy osiągnąć dobrą płodność krów w miesiącach letnich zbliżając wartości wskaźnika zapładnialności do tego, jaki uzyskujemy w zimie. Jest to możliwe, dzięki schładzaniu odpowiednich pomieszczeń ferm bydła mlecznego, gdzie zapewnienie krowom warunków komfortu termicznego w czasie letnich dni pozwala osiągnąć cel.

Autor: Israel Flamenbaum Ph.D / Cow Cooling Solutions, LTD, Izrael.